Mapa beskidzkich krokusów

Wiosna w górach zaczyna się od krokusów 🙂
Krokus, a właściwie szafran spiski (Crocus sciepusiensis), wymaga gleby bogatej w związki azotu, dlatego tak obficie i pięknie kwitnie na polanach, na których prowadzi się pasterstwo. Powszechnie wiadomo, że obecnie nie jest to najpopularniejsza dziedzina hodowli, dlatego też na niewypasanych halach populacja tych pięknych kwiatów powoli zanika.

Jak co roku prym w “krokusowym” temacie wiodą Tatry ze swoją najsłynniejszą Polaną Chochołowską. Ale nie tylko w Tatrach znajdziemy fioletowe polanki – miłośnicy beskidzkich szlaków mają i tutaj swoje miejsca. Nie są to oczywiście tak imponujące dywany jak w Chochołowskiej, na niektórych znajdziemy już tylko pojedyncze okazy, ale i takie cieszą każdego turystę.

Tworząc „BESKIDZKĄ mapę krokusów” chcemy udokumentować miejsca występowania krokusów, ale też pośrednio zachęcić do odwiedzenia , szczególnie tych mniej znanych i mniej popularnych polan z taką dodatkową fioletową atrakcją.
I jeszcze jedno, planując tą krokusową mapę absolutnie nie mamy na celu rywalizacji z Tatrami, ani też stworzenia „efektu Doliny Chochołowskiej” – czyli przyciągnięcia tłumu turystów, którzy nierzadko podczas sesji fotograficznej niszczą kwiaty. Mimo wszystko, Beskidom to chyba nie grozi:).

Hala Długa pod Turbaczem, fot. Kamil Sułkowski/ http://fotobeskidy.vxm.pl, 2016

„BESKIDZKA mapa krokusów” powstała dzięki nadsyłanym zdjęciom od naszych czytelników. Są wśród prawdziwe rarytasy, jak np. krokus-albinos oraz oryginalnie prezentujący się owocujący krokus; autorem tych niezwykłych fotografii jest Kamil Sułkowski.

Jeśli chodzi o występowanie krokusów w Beskidach, to najwięcej można ich znaleźć w Gorcach – tutaj pewniakiem jest oczywiście Turbacz i Kudłoń i praktycznie wszystkie pobliskie polany. Piękną polankę z krokusami znaleziono również przy  zielonym szlaku z Obidowej na Stare Wierchy.
Spore skupiska krokusów występują w Beskidzie Żywieckim: m.in. na Rysiance, Hali Lipowskiej, Krawców Wierch i Zapolance – na tej ostatniej znaleziono dużo krokusów-albinosów.
Polecamy także wycieczkę na Jałowiec, ale zdecydowanie warto się wybrać do Schroniska na Hali Krupowej – piękne zdjęcia krokusów stamtąd podesłał nam Kuba Terakowski.
Dosyć ubogo przy Gorcach prezentuje się Beskid Wyspowy. “Fioletowe dowody” mamy tylko z Łopienia, Przełęczy Przysłopek (ok. Jasienia), Lubonia Wielkiego oraz z Polany Suchej (wg jednych źródeł jest to Beskid Makowski, wg innych Beskid Wyspowy).
Udało się też znaleźć krokusy w Beskidzie Sądeckim – przy szlaku niebieskim wiodącym z Przehyby do Rytra.
Kilka stanowisk krokusów występuje na Leskowcu w Beskidzie Małym. Jako ciekawostkę możemy podać, że Leskowiec i rosnący tutaj szafran spiski jest “bohaterem” opracowania Instytutu Botaniki PAN pt. “Szafran spiski Crocus scepusiensis w Paśmie Leskowca w Beskidzie Małym (Karpaty Zachodnie)”. Jak się okazuje, już w 1936 r. “policzono” polanki, gdzie występowały krokusy. W 2011 r. zweryfikowano te informacje – z 7 opisanych stanowisk potwierdzono 4, odkryto też 1 nowe (materiały otrzymaliśmy od Kamila Sułkowskiego).
Absolutną niespodziankę zrobili nam nasi Przyjaciele podsyłając zdjęcia krokusów znalezionych na Howerli (2061 m) – najwyższym punkcie Beskidów, będącym jednocześnie najwyższym szczytem Ukrainy (Beskidy Wschodnie, pasmo Czarnohory).

Mamy nadzieję, że nasze mapki posłużą do wiosennych wycieczek i będą też punktem wyjścia do dalszego ich uzupełniania. Zachęcamy do przesyłania “fotodowodów” także po sezonie wiosennym. Postaramy się je opracować i przygotować na następny rok, by następną wiosnę rozpocząć z jak najbardziej kompletnym zestawem krokusowych polan.

A teraz miejsca, gdzie w Beskidach można znaleźć krokusy:

 Szczegółowy opis zdjęć (nazwa polany) jest widoczny po kliknięciu na zdjęcie.

GORCE

1. Długa Polana przy zielonym szlaku z Nowego Targu na Turbacz

2. Bukowina Waksmundzka (1105 m) przy zielonym szlaku z Nowego Targu na Turbacz

3. Polana Długie Młaki na południowym stoku pod schroniskiem na Turbaczu (przy szlaku żółtym, zielonym i niebieskim)

4. Polany położone przy żółtym szlaku z Nowego Targu (Oleksówki) na Turbacz

5. Polana Grajcarowa przy żółtym szlaku z Nowego Targu na Turbacz

6. Hale Wolnica, Długa i Wzorowa położone przy czerwonym szlaku na grani biegnącej na wschód od schroniska na Turbaczu

7. Hala Gabrowska Duża położona przy czerwonym szlaku pomiędzy Turbaczem a Kiczorą

8. Hala Turbacz położona na północ od schroniska na Turbaczu (szlak żółty na Przełęcz Borek, zielony do Niedźwiedzia i niebieski do Koninek)

9. Polana Jaworzyna Kamienicka przy zielonym szlaku od Kiczory na Gorc

10. Polana Bieniowe i Przysłop Dolny przy zielonym szlaku na grani od Kiczory do Gorca

11. Polana Pustak przy żółtym szlaku na grani Kudłonia

12. Polana Gorc Troszacki przy żółtym szlaku na grani Kudłonia

13. Polana Adamówka przy żółtym szlaku na grani Kudłonia

14. Polana Podskały przy żółtym szlaku na grani Kudłonia

15. Jaworzynka (1026 m) przy żółtym szlaku na początku grani Kudłonia od strony Lubomierza – Przysłop

16. Polana Szałasisko nad Koninkami przy niebieskim szlaku na Turbacz

17. Polana Średnie pod Czołem Turbacza przy niebieskim szlaku z Koninek na Turbacz

18. Polanki przy zielonym szlaku z Obidowej do Schroniska Stare Wierchy

Efekt, kiedy polany pokryte są kwitnącymi kwiatami jest oszałamiający! Polecamy galerię zdjęć Kamila Sułkowskiego: Krokusowe dywany pod Turbaczem

Krokusy – Turbacz 2.5.2022 Kamil Sułkowski

Turbacz, fot. Ula Włodarczyk Skrońska Hala Długa, kwiecień 2018 fot. Anna GórskaTurbacz, kwiecień 2018 fot. Anna GórskaHala Długa, fot. Kamil SułkowskiHala Długa pod Turbaczem, fot. Kamil Sułkowski Hala Turbacz, fot. Iwona Lasik Krokusy przy szlaku na Stare Wierchy, fot. Ewelina Cetnar Krokusy przy szlaku na Stare Wierchy, fot. Ewelina Cetnar Krokusy przy szlaku na Stare Wierchy fot. Piotr Trzyna Krokusy przy szlaku na Stare Wierchy fot. Piotr Trzyna

A tak wyglądają owoce krokusów – znalezione na Hali Turbacz
Zdj. Kamil Sułkowski

Owoce krokusa, zdj. Kamil Sułkowski

BESKID WYSPOWY

1. Sucha Polana na rozwidleniu zielonego i żółtego szlaku pomiędzy Łysiną (Lubomir), a Kamiennikiem, na wschód od schroniska na Kudłaczach

2. Polana Cechówka na grani Łopienia przy czarnym szlaku pomiędzy Polaną Myconiówka, a szczytem Łopienia Środkowego

3. Przełęcz Przysłopek (przysiółek) przy żółtym szlaku z Lubomierza – Przysłop na Jasień oraz inne polany przy żółtym szlaku – patrz raport poniżej.

4. Polana Skalne pod Jasieniem

5. Luboń Wielki – przy czerwonym/żółtym szlaku tuż poniżej wieży przekaźnika schodząc w kierunku Przełęczy Glisne (zdj. z bloga http://karpackiesciezki.blogspot.com/)

Zapraszamy do zapoznania się z raportem KAMILA SUŁKOWSKIEGO “Weryfikacja oraz nowe stanowiska szafrana spiskiego z obszaru Beskidu Wyspowego, wzdłuż żółtego szlaku, na odcinku Lubomierz – Jasień – Polana Wały” (opracowanie w pliku pdf).

Przełęcz Przysłopek, fot. GdC
Krokusy na Polanie Skalne pod Jasieniem, 04.2014 zdj. Wiktor Kosecki Polana Sucha, fot. Paweł Klimek – http://wdobrymkierunku.blog.pl/

Beskid Żywiecki

1. Zapolanka

2. Hala Lipowska

3. Rysianka

4. Krawców Wierch (poza obszarem fragmentu mapy)

Na Zapolance znaleziono spore skupisko krokusów – albinosów (zdj. Agnieszka K.).

Krokusy na Rysiance, fot. Anna Pomietło, kwiecień 2018Krokusy na Rysiance – fot. Agnieszka K.

Okolica Babiej Góry

1. Polana na szczycie Jałowca (zdj. po prawej – Beata Jakubiec)

2. Polany przy Schronisku na Hali Krupowej

Krokusy na Hali Krupowej, zdj. Kuba Terakowski

Krokusy na Hali Krupowej, zdj. Kuba Terakowski

Beskid Sądecki

1. Polanka przy szlaku niebieskim wiodącym z Przehyby do Rytra, między odcinkiem Wżdary, gdzie dochodzi zielony szlak z Barcic, a zejściem z lasu do drogi asfaltowej (informacje i zdj. Agnieszka Konieczna)

Beskid Mały

Mapa krokusów w Beskidzie Małym

W opracowaniu Instytutu Botaniki PAN z 2011 r. pt. “Szafran spiski Crocus scepusiensis w Paśmie Leskowca w Beskidzie Małym (Karpaty Zachodnie)” znaleźliśmy informacje o skupiskach krokusa w następujących miejscach (nie są one przez nas zweryfikowane):

1. Leskowiec – 4 stanowiska na północno-wschodnich stokach, po lewej stronie szlaku prowadzącego z Madohory  na Leskowiec.

I jeszcze sprawdzone w 2019 roku miejsce:

2. W Targoszowie na polanach po obu stronach drogi, którą prowadzą szlaki: czerwony (tzw. szlak buków) i zielony (tzw. szlak skałek) z Targoszowa na Przełęcz Beskidek (799 m ) pod Leskowcem – zdjęcia poniżej

Beskidy Wschodnie, pasmo Czarnohory (Ukraina)

Krokusy na Howerli, 2017, zdj. A. Gryziecka