Valle d’Aosta – 10 najpiękniejszych miejsc regionu
Valle d’Aosta, znana również jako Vallée d’Aoste lub Val d’Aoste to najmniejszy włoski region, najbardziej górzysty i najmniej zaludniony. Region leży w północno – zachodnich Włoszech, tuż przy granicy ze Szwajcarią i Francją, u stóp najwyższych alpejskich czterotysięczników: Mont Blanc, Matterhorn, Mont Rose i Gran Paradiso, które majestatycznie dominują nad doliną.
Valle d’Aosta jest świetnie znana narciarzom i alpinistom, ale nie tylko! Turyści odwiedzają dolinę również latem, aby cieszyć się pięknem natury.
Najpiękniejsze miejsca regionu wybrała i opisała Agnieszka Stokowiecka, autorka bloga ciekawaosta.pl, która o Dolinie Aosty pisze tak: “Od 2006 roku mieszkam w samym sercu Alp, we włoskim Regionie Doliny Aosty. Prowadzę też bloga – piszę o miejscach znanych, mniej znanych czy również takich, o których nie przeczytacie w żadnym przewodniku, o gospodarce, tradycjach, lokalnym folklorze, imprezach, ciekawostkach czy współpracy włosko-polskiej. CiekawAOSTA to blog o moim aktualnym miejscu na Ziemi. Zapytałam moich czytelników z czym kojarzy im się Valle d’Aosta i jednogłośnie odpowiedzieli, że z zielenią latem, bielą zimą, ciszą, spokojem, relaksem, harmonią i kontrastem dolin i szczytów. Dodałabym emocje, dużo emocji w odkrywaniu najpiękniejszych zakątków Alp. Nie sposób opisać cały region i wszystkie boczne doliny dlatego pomyślałam, że przygotuję 10 moich subiektywnych miejsc, które w świetny sposób przedstawią region Valle d’Aosta i pozwolą Wam go lepiej poznać”.
Zachęcamy do odwiedzin bloga Agnieszki, znaleźć tam można nie tylko pomysły i inspiracje na ciekawe spędzenie urlopu w Alpach, ale też gotowe propozycje wycieczek i dużo praktycznych informacji – o lokalnej kuchni, zwyczajach, noclegach, dojeździe, itp.
Od 2018 r. istnieje możliwość wynajęcia klimatycznego mieszkania (część domu) Agnieszki – można więc bardzo łatwo zorganizować wyjazd do Doliny Aosty 🙂
Więcej informacji praktycznych w panelu bocznym (PC) lub na końcu artykułu (mobilne).
Dolina Aosty
1. Kolejka Skyway Monte Bianco
Skyway to bezsprzecznie największa turystyczną atrakcja regionu, która w kilkanaście minut z miejscowości Courmayeur (1.340)szybuje na Punta Helbronner (3.466) masywu Mont Blanc, a dla chętnych dalej przez lodowiec La Mer de Glace i Aiguille du Midi do Chamonix po francuskiej stronie. To dopiero podróż! Sama jazda koleją po włoskiej stronie jest niezwykle emocjonująca, kolejka obraca się o 360° serwując niezapomniane widoki. Na szczycie stacji Punta Helbronner czeka na turystów taras widokowy o średnicy 14 m. Cała kolejka jest nową inwestycją regionu Valle d’Aosta, inaugurowaną 30 maja 2015 roku, ale już wiadomo, że przyciąga mnóstwo spragnionych przepięknych widoków turystów. Nie wszyscy przecież jesteśmy alpinistami, a kolejka pozwala na przeniesienie się na chwilę w samo serce magicznego alpejskiego krajobrazu.
Skyway – widok na dolinę Skyway
2. Park Narodowy Gran Paradiso
To najstarszy park narodowy we Włoszech, leży na terenie dwóch regionów: Valle d’Aosta i Piemonte. Historia parku sięga 1821 roku, kiedy to ówczesny król Włoch Emanuelle II wydał całkowity zakaz polowania na koziorożca. W 1922 roku powstał oficjalnie Parco Nazionale Gran Paradiso. Nazwa parku pochodzi oczywiście od nazwy alpejskiego czterotysięcznika Gran Paradiso (4061 m), u stóp którego rozciąga się park. Park obejmuje 13 gmin, z czego 7 z nich leży w Valle d’Aosta. Wizyta na terenie parku, w jednej z licznych wiosek to po prostu bliskie spotkanie z naturą, tak bliskie, że na szlaku czy latem czy zimą spotkamy kozice i koziorożce, a cisza i spokój będą nam towarzyszyć na każdym kroku. W parku jest mnóstwo szlaków górskich i wysokogórskich, miejsca dla rodzin z dziećmi, dla alpinistów, dla wytrawnych trekkingowców i dla tych mniej doświadczonych. Dla każdego odrobina zieleni, bieli, błękitu nieba i dotyku natury.
Park Narodowy Gran Paradiso Park Narodowy Gran Paradiso
3. Aosta – Rzym Alp
Historia Aosty sięga bardzo odległych czasów, w V w. p.n.e. dolinę zasiedliły ludy Celtyckie, a dokładnie Salassowie. W 25 roku p n.e. Rzymianom po wielu nieudanych próbach podboju w końcu udało się opanować region. To właśnie oni wybudowali dzisiejszą Aostę – stolicę regionu Valle d’Aosta, którą nazwali Augusta Pretoria Salassorum. Z tamtego okresu zachowało się niezwykle dużo zabytków, nie tylko w Aoście, ale i całym regionie, które nie tylko dla miłośników historii są prawdziwą atrakcją: Teatr, bramy wjazdowe i mury miasta, dawna droga rzymska, mosty, cmentarz czy akwedukt. Wszystko to, chociaż jest już historią, w niezwykły sposób wkomponowało się w teraźniejszość i sprawia, że Aostę nazywa się Małym Rzymem lub Rzymem Alp.
Teatr rzymski w Aosta
4. Les Combes
Mała alpejska wioska, zagubiona wśród lasów, tuż obok Parku Narodowego Gran Paradiso. Wszyscy o niej wiedzą w Dolinie Aosty, bo to właśnie tutaj Jan Paweł II przyjeżdżał spędzać swoje letnie wakacje. Les Combes zapewniało papieżowi nie tylko tak potrzebny spokój do modlitwy i wypoczynku, ale również piękne szlaki górskie oraz zapierające dech w piersiach widoki na alpejskie szczyty, w tym na Dente del Gigante i Grand Jorasses masywu Mont Blanc, szczyty Ruitor, Emilius, Becca di Nona oraz Mont Falère. Pomiędzy 1989 a 2004 rokiem Jan Paweł II przyjechał do Doliny Aosty na letni wypoczynek aż 10 razy i to właśnie tutaj spędził swoje ostatnie wakacje. Co pozostało? Piękny i odnowiony szlak górski jego imienia oraz muzeum. Miejsce zdecydowanie warte nie tyle zwiedzenia co zobaczenia, poczucia, przejścia i chwili kontemplacji.
Na drodze do Les Combes
5. Wodospady Lillaz w Cogne
Malownicze wodospady latem są idealnym miejscem na ucieczkę przed upałami. Miejsce przyciąga sporo turystów, wspięcie się na szczyt wodospadów nie jest trudne, a widoki na dolinę Cogne są przepiękne. Co odważniejsi wskakują do wód wodospadów, nie zważając na zimno. Jesienią na szlaku w Lillaz nie ma tłoku, jest za to cisza i przepiękne kolory, jakie oferują góry. Zimą wodospady zamieniają się w lodowe skały i przyciągają głównie alpinistów, którzy wspinają się po zamarzniętej wodzie.
Lillaz latem Lillaz jesienią
6. Forteca w Bard i zamki
Dla pasjonatów zamków Dolina Aosty jest prawdziwym skarbcem, porównywalnym do trasy nad Loarą (oczywiście w miniaturze, z uwagi na rozmiary alpejskiego regionu). Od wczesnych lat średniowiecza arystokratyczne rodziny wznosiły potężne budowle, które pełniły funkcje nie tylko rezydencjalne, ale również obronne i komunikacyjne. Zamki, tuż obok tras narciarskich, są jednym z najpopularniejszych produktów turystycznych regionu. Źródła podają, że na terenie Valle d’Aosta jest około 200 takich budowli, oczywiście większość to ruiny, których nie można zwiedzać, ale m.in. Forteca w Bard, Zamek w Issogne, Quart, Verres, Gressoney-Saint-Jean, Gamba i Ussel w Chatillon, Fenis, Sarre czy Introd są otwarte dla zwiedzających i zasługują na wizytę. Poza zwiedzaniem zamków wewnątrz można również wybrać się na krótki trekking i podziwiać świetnie zachowane ruiny zamku Cly w Saint Denis czy Chatel Argent w Villeneuve, które dodatkowo serwują przepiękne widoki na dolinę. Najbardziej znanym zamkiem jest ten w Bard. Fortecę wybudowano w VI wieku na skale, w strategicznym dla regionu miejscu. Majestatyczną budowlę doszczętnie zniszczył Napoleon w 1800 roku podczas podboju półwyspu. Odbudowano ją trzydzieści lat później, a kilkanaście lat temu zamieniono w wielki kompleks muzealny, który gości zarówno wystawy stałe o Alpach jak i tymczasowe: Word Press Foto czy Wildlife Photographer of the Year. Warto wspomnieć, że na terenie Fortecy Bard kręcono sceny do filmu Avengers: Age of Ultron.
Forteca Bard Widok na wioskę Bard z fortecy
7. Gressoney
Wizyta w Dolinie Gressoney, jednej z bocznych Valle d’Aosta, to trochę jak przeprowadzka poza włoskie granice. Mieszkańców tej doliny nazywa się Walser, od nazwy mieszkańców szwajcarskiego Kantonu Wallis, którzy około XI, XII i XIII wieku przeszli przez Alpy i jako pierwsi osiedlili się u stóp lodowca Lyskamm. Walser należeli do plemion alemańskich i do Doliny Gressoney przybyli nie tylko ze swoimi tradycjami, ale i odrębnymi dialektami, m.in. titsch, tworząc kilka niewielkich wspólnot mieszkalnych. Gressoney to nie tylko odrębny język, ale i tradycyjne drewniane zabudowania stadel, wełniane obuwie socka, przepiękne krajobrazy z lodowcem Lyskamm w tle oraz bajkowy zamek rodu Savoia z początków XX wieku wybudowany na życzenie ówczesnej włoskiej królowej Małgorzaty.
Zamek Savoia w Gressoney
8. Wielka Przełęcz Świętego Bernarda
Do 1964 roku przełęcz była jedyną drogą komunikacji z północno – zachodnich Włoch na północ Europy. To tędy prowadziła rzymska droga Via delle Gallie, wybudowana dwa tysiące lat temu i to ta droga była jednym z najważniejszych traktów handlowych do momentu inaugurowania w 1946 roku tunelu pod Alpami, który połączył Valle d’Aosta i szwajcarski kanton Wallis. Dziś przełęcz, otwarta dla ruchu samochodowego od czerwca do października, jest niezwykłą atrakcją turystyczną i latem warto wspiąć się krętą drogą na szczyt przełęczy! Poza pięknymi widokami, pozostałościami rzymskiej drogi Via delle Gallie, siedzibą fundacji Barry, która latem gości psy bernardyny, po szwajcarskiej stronie przełęczy w kaplicy można podziwiać kopię obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej!
Wielka Przełęcz Świętego Bernarda Wielka Przełęcz Świętego Bernarda w chmurach
9.Jezioro Prarayer
Valle d’Aosta to narty zimą i wspinaczka czy trekkingi latem. Jednym z moich ulubionych miejsc, dostępnych dla wszystkich, jest łatwy trekking wzdłuż jeziora Prarayer w Bionaz. Sztuczne jezioro Prarayer leży na wysokości 2000 m n.p.m. i powstało w wyniku budowy zapory wodnej, jednej z największych w Europie (pojemność 105 milionów sześciennych wody). Tama zbudowana na przełomie lat 50 i 60 XX wieku, w okresie intensywnego rozwoju sektora hydroenergetycznego w Dolinie Aosty, wysoka na 155 m i długa na 678 m, jest prawdziwym kunsztem ówczesnej techniki. Budowa tamy zmieniła krajobraz tego miejsca, w celach budowy elektrowni przesiedlono mieszkańców wioski, która następnie znalazła się pod wodami jeziora. Szlak wzdłuż Prarayer jest niezwykle łatwy, właściwie bez wzniesień i można go pokonać zarówno z dziećmi na piechotę jak i z wózkiem. Po ponad godzinnym trekkingu dochodzi się do schroniska górskiego, w którym serwują pyszne lokalne dania. Dla bardziej wytrawnych schronisko jest dopiero początkiem wyprawy w wyższe partie Alp.
Jezioro Prarayer Jezioro Prarayer w sierpniu Jezioro Prarayer w listopadzie
10. Szlaki wysokogórskie Alta Via 1 i Alta Via 2
Jesteśmy w samym sercu Alp i nie może zabraknąć również szlaków wysokogórskich. Alta Via 1 i Alta Via 2 to w sumie ponad 300 km szlaków, które okrążają Dolinę Aosty, przebiegając u stóp Mont Blanc, Gran Paradiso, Monte Rosa i Matterhorn. Latem nie brakuje chętnych do pokonania chociażby w odcinkach Alta Via, od schroniska do schroniska, od biwaku do biwaku. To właśnie na tych wysokogórskich szlakach odbywa się najtrudniejszy na świecie ultratrail Tor des Geant (Bieg Gigantów): 330 km w wysokich Alpach i 24 km przewyższenia, biegnie się bez przerwy, najszybsi pokonują całość w 79 godzin! Jednak dla miłośników natury i piękna krajobrazów lepszym wyjściem jest wybranie się po prostu na wspinaczkę swoim tempem! Widoki jakie oferują tutaj Alpy są niesamowite.
Mont Blanc z Col Malatra
I jeszcze kilka pięknych miejsc regionu Valle d’Aosta
Zamek w Ussel Dolina Aosty Dolina Aosty Dolina Aosty
Kilka słów o autorce
Agnieszka Stokowiecka
Od 2006 roku mieszka w samym sercu Alp, we włoskim Regionie Doliny Aosty. Od kilku lat prowadzi bloga CiekawAOSTA, na którym dzieli się swoimi doświadczeniami i wrażeniami z tego niezwykłego regionu. Pisze o miejscach znanych, mniej znanych i takich, o których nie przeczytacie w żadnym przewodniku. Na blogu znajdziecie opisy górskich szlaków, praktyczne informacje turystyczne: o noclegach i dojazdach, ale też ciekawostki o lokalnych tradycjach, folklorze, kuchni i niezwykłych wydarzeniach, które mają miejsce w regione Valle d’Aosta.BLOGhttp://ciekawaosta.pl/
Dolina Aosty
Skyway – widok na dolinę
Skyway 
